Mierenwandeling Beukenburg - De Leyen (12 mei 2019)

Op de parkeerplaats van het recreatieterrein van de Leijen, kwamen 14 belangstellenden samen om in het gebied Beukenburg en de Leyen meer te weten te komen over de rode bosmier. Voorafgaand aan de wandeling, die soms letterlijk door het struikgewas ging, werd een korte uitleg gegeven over het IVN en zijn doelstelling. Daarna volgde de introductie tot de rode kale bosmier en de rode behaarde bosmier. Beide soorten zijn aan elkaar verwant en kunnen ook hybridiseren. De rode kale bosmier is echter minder agressief dan de behaarde.

Het eerste deel van de wandeling ging over gebaande paden en daar troffen we gelijk het grootste koepelnest aan. Dit nest is in ongeveer een jaar tijd ontstaan. Een enkel nest kan honderdduizenden mieren en meerdere koninginnen bevatten. Aan de hand van foto’s werden de verschillende mieren, zoals werksters, koninginnen en mannetjes uitgelegd. Tevens werd duidelijk dat een groot deel van het nest zich ondergronds bevindt.

In de omgeving van het mierennest is de samenwerking van de mieren met de omgeving goed zichtbaar. Rondom het nest zien we al direct de planten stinkende gouwe en rankende helmbloem. Beide planten produceren zaden met een wit aanhangsel dat aantrekkelijk voedsel voor mieren is. Tijdens het transport van het mierenbroodje, breekt het zaad vaak af. Waardoor de plant door de mieren verspreid wordt. De rode kale bosmier beweegt zich in een straal van ongeveer 100 meter rondom het nest.

Op een berk in de buurt van het nest zien we een stoet mieren de boom beklimmen. In de boom bevinden zich bladluizen. De mieren zijn dol op de uitwerpselen van de luizen vanwege de glucose en platenresten die als voedsel dienen. Als wederdienst bieden de mieren de bladluizen bescherming door ze te beschermen tegen hun predatoren, zoals het lieve heersbeestje o.a. ter overwintering in hun nest.

 Mieren onderweg naar bladluizen (symbiose)

Een eindje verder treffen we een verlaten nest, zonder enige activiteit van mieren, aan. Hier zien we geen rankende helmbloem of stinkende gouwe.

We lopen terug en gaan vanaf de parkeerplaats van het pad af, het bos in. Vorig jaar was daar nog een manshoog nest. Nu treffen we daar een afvlakt nest aan. Er zit nog leven in en er lijken zich twee kleinere hopen te ontwikkelen. Het ziet er een beetje troosteloos uit en naarmate je langer rondkijkt, ziet het bos er ook troosteloos uit. De naaldbomen in de nabije omgeving zijn allemaal aangetast of zelfs helemaal dood. Ze zien er kaal uit en de bast laat los. Is dit een gevolg van de droogte waardoor de bomen kwetsbaar worden voor de letterzetter?. Mogelijk, maar dat kunnen we niet direct vaststellen. Er is duidelijk iets aan de hand met de bomen.

In de directe omgeving zijn meerder nesten, een kolonie. De meeste zien er minder vitaal uit. Is dit een gevolg van de omgeving of hebben natuurlijke vijanden toegeslagen?. We zien vrijwel onder een nest een dassenhol. De das is dol op mieren en ook de groene specht, eveneens aanwezig in dit gebied, kan grote schade aanrichten aan een mierennest. Maar meestal gebeurt dat wanneer andere voedingsbronnen schaars zijn. Ook de groene specht is dol op mieren. Mogelijke sporen zien we bij andere nesten in dit gebied. Deze nesten ogen eveneens niet zo vitaal.

We lopen terug richting de parkeerplaats onderweg zien we holletjes van muizen, slaapplaatsen van reeën. Iemand merkte op dat er vroeger tijdens het hardlopen meer reeën gezien werden dan nu. Wij weten dat niet en schatten in dat er ruim 20 reeën zijn in dit gebied.

  

Een plakkaat van mieren dat zich lekker opwarmt in de zon.

We komen bij een stukje vitaler bos en zien daar een nieuw mierennest. Ze redden zich wel als ze de kans krijgen, maar dan moeten ze daar wel de ruimte voor krijgen!.

Aantal deelnemers: 14, waaronder 2 kinderen

Locatie: Beukenburg/Leyensebos

Gidsen: Irma Manuputy, Henk IJperlaar en Jan Hoen