Toelichting bomenwandeling Amelisweerd.

In het kader van onze IVN-natuurgidsopleiding hebben wij Carmen Versteeg en Bert Roke als project een bomenwandeling op het landgoed Amelisweerd uitgekozen. Na de zomer van 2017 is Lydia van den Bosch ons komen versterken.

Inleiding
Vanaf het vroege voorjaar in 2017 hebben wij met onze mentor Jaap Milius enkele natuurterreinen in en om De Bilt verkend. Na een korte inventarisatie vonden wij het landgoed Amelisweerd het meest geschikt om daar een natuurwandeling uit te zetten. In het begin hebben we eerst het traject uitgezet, de afstand gemeten (ca. 4,5 km) en de tijdsduur van de wandeling, ca 1,5 à 2 uur ingeschat. Later hebben we dat natuurlijk wel nauwkeuriger nagemeten. Ook hadden we in het begin nog niet helder op ons netvlies wat nu de precieze aard van de wandeling zou worden, want er was zoveel mooie natuur te zien. Waar leggen we de nadruk op, of wat wordt het kernthema. We stapten er blanco in, we zouden wel zien. Het steeds veranderende aanzicht van de natuur door de jaargetijden heen bracht ons steeds weer in verrukking, maar ook in verwarring. In het voorjaar zijn er prachtige stinzenplanten te zien, gevolgd door de vele kruiden en in de herfst staan er overal fraaie paddenstoelen. Kunnen we dit nu wel of niet opnemen in de wandeling. Al gauw kwamen we er achter dat we keuzes moesten gaan maken en nogal wat zaken weglaten. Eigenlijk zouden we voor elk jaargetijde een aparte wandeling moeten maken, maar dit was te hoog gegrepen voor ons en bovendien de natuur laat zich niet vastleggen op door ons bepaalde tijdstippen. Wat is er bijvoorbeeld bij de overgang van het voorjaar naar de zomer nog te zien van wat we in het voorjaar hebben beschreven of gefotografeerd? Nee, de meest stabiele natuurelementen in de route zijn de bomen. Wij hebben ons daarom geconcentreerd op de bomen en is de wandeling een bomenwandeling geworden met als thema: “Wandelend langs bomen vertellen mens, dier en plant hun verhaal.”

De route
Vanuit de Uithof bij de Zandlaan zijn we gestart met het inventariseren van interessante natuur- en cultuurschatten. Het Hoge Bospad oplopend zie je dan direct al verschillende wilgensoorten waar veel over is te vertellen, hun groeiwijze, het beheer van de bomen (knotten) en de dieren die erin en erop leven. Verderop, links en rechts van het Hoge Bospad zijn nog veel meer natuur- en cultuurschatten te ontdekken, de zoete kers met zijn typische bast en honingklieren, en het fraaie “kussentjes”landschap. Als je geluk hebt kun je daar bij de sloot de fraaie ijsvogel zien. Het pad gaat verder door het Hoge Bos. Opvallend zijn de vleermuizenkasten. Daar vertellen we ook wat over. Aan het eind gaan we rechtsaf, de Vossegatsedijk op. We zien gelijk rechts over de sloot een Es, deze heeft duidelijk de essentakziekte. We vertellen wat over bomenziekten, want er staan ook Iepen langs de route die aan de iepziekte lijden en Paardenkastanjes die last hebben van de mineerrups. Van de Vossegatsedijk gaan we de Scheidingslaan op. Op deze laan kunnen we vertellen over de essenstoven en de vele fraaie bomen, waaronder de grijze Abele, de Beuk, Haagbeuk en de Zoete kers.

 We lopen het slingerpad in van het Engelse werk, dat onlangs door de beheerder stevig onderhanden is genomen, we komen langs een fraaie oude plataan en gaan via een bruggetje over een recreatieweide (hier hebben wij ook ons adoptieterrein), door een walnoten boomgaard. Bij dat bruggetje hebben wij misschien een probleem. Het bruggetje is er niet meer! Het zou wel weer terugkomen, maar wanneer en waar precies is nu (maart 2018) nog onduidelijk. We kijken het nog even aan. Misschien moeten we op het laatste moment de route alsnog aanpassen. Na de boomgaard komen we bij het landhuis Oud-Amelisweerd. Hier is ook een horecagelegenheid (de Veldkeuken). Van hieruit lopen we het trapezium in (er staat een informatiebord met uitleg over het trapeziumbos). Via de Domlaan en een zijweg komen we bij het “kokkenbosje” met de fraaie eik, de oudste boom van Amelisweerd. We vertellen wat over de Beeldenlaan en lopen de Achterlaan in met de fraaie beuken en tondelzwammen. We steken de Vossegatsedijk weer over en komen langs tamme kastanjes en een zeer mooie en grote Iep. Verder op staan in het Hoge Bos enkele Robinia’s, pseudo accacia’s. En zo komen we weer op het Hoge Bospad. Uiteindelijk hebben wij de route anders ingedeeld. In het definitieve document laten we de route beginnen bij het Landhuis Oud-Amelisweerd, omdat daar vlakbij een grote parkeerplaats is. Mensen die met de fiets komen kunnen natuurlijk de route ook aanvangen bij de Zandlaan in de Uithof, of bij de Scheidingslaan aan de Vossegatsedijk, waar ook een fietsparkeergelegenheid is.


Tenslotte
Wij hebben eind 2017 de bomenwandeling gepresenteerd aan onze medecursisten. Van hun feedback is dankbaar gebruik gemaakt. Ook hebben wij de bomenwandeling in maart 2018 laten testen door familie en kennissen. Hun feedback is ook verwerkt. Op enkele punten willen we nog wat verbeteringen aanbrengen. Dat gebeurt in maart/april 2018.
Wij willen Jaap Milius hartelijk bedanken voor zijn steun, enthousiasme en inzichten die hij ons heeft aangereikt. Het is jammer dat hij door de tegenslagen die hij heeft moeten verwerken de laatste tijd zijn steun aan ons op een lager pitje heeft moeten zetten. Wij hopen hem snel weer bij ons te hebben.
Op de vertaling van het PDF-document naar de app IZI travel voor de smartphone wordt nog gestudeerd. Of dat gaat lukken is op dit moment (maart 2018) nog niets te zeggen. We gaan wel ons best doen.


Bert Roke